Op 8, 9 en 10 februari 2025 vond er een driedaagse uitwisseling plaats in Berlijn. Vijf stripmakers uit Nederland reisden naar Berlijn om samen met vijf in Berlijn gevestigde stripmakers te werken aan een gezamenlijk Zine.
Het was de eerste keer dat Cross Comix samenwerkte met Renate Comics Berlin en Burning Desk, en dat leverde opmerkelijke resultaten op . De deelnemende kunstenaars:
Esther Samuels-Davis
Esther Samuels-Davis is a freelance illustrator and author living in Berlin since 2013. She likes to make comics that explore the emotions that lie under, around and all throughout our natural world. While self-publishing many of her own books and zines under the name Dirty like the Weeds, her first and second published books, Togetherverse and Tumbo in the Shadows, were released in 2019 and 2022 by taotime books.
Esther Samuels-Davis is een freelance illustrator en auteur die sinds 2013 in Berlijn woont. Ze maakt graag strips die de emoties verkennen die onder, rondom en door onze natuurlijke wereld heen liggen.
Terwijl ze veel van haar eigen boeken en zines zelf uitgeeft onder de naam Dirty like the Weeds, werden haar eerste en tweede gepubliceerde boeken, Togetherverse en Tumbo in the Shadows, uitgebracht in 2019 en 2022 door taotime books.
Yevheniia Zakharchuk
Yevheniia Zakharchuk is an illustrator and comic artist who creates humorous and relatable comics that capture the quirks of everyday life. Her work often reflects urban experiences, personal encounters, and contemporary dating culture with a playful color palette and minimalist character design.
Yevheniia Zakharchuk is een illustrator en striptekenaar die humoristische en herkenbare strips maakt die de eigenaardigheden van het dagelijks leven vastleggen.
Haar werk weerspiegelt vaak stedelijke ervaringen, persoonlijke ontmoetingen en de hedendaagse datingcultuur, met een speels kleurenpalet en een minimalistisch karakterontwerp.
Maria Victoria Rodriguez
Originally from South America, Maria Victoria Rodriguez has been living in Berlin for five years. She likes drawing very much, she studied art and animation. She works mostly as an illustrator, but also makes comics and fanzines. Her work deals mostly with themes of everyday life that inspire her, human relationships and often with her experience as a migrant woman.
Oorspronkelijk is Maria Victoria Rodriguez afkomstig uit Zuid-Amerika, maar ze woont nu al vijf jaar in Berlijn. Ze houdt enorm van tekenen en heeft kunst en animatie gestudeerd. Ze werkt voornamelijk als illustrator, maar maakt ook strips en fanzines.
Haar werk draait vooral om thema’s uit het dagelijks leven die haar inspireren, menselijke relaties en vaak ook haar ervaring als migrerende vrouw.
Anna Paßlick
Anna Paßlick’s original interest in comics awoke really late. Even though she always loved drawing, she didn’t read comics as a kid and only found them a couple of years ago when she was a teacher in social anthropology at the university. Today, she is super curious to explore social and political questions with her comics and tries to render complex information more accessible in non-fiction comics, while also exploring what the world might look like otherwise.
Anna Paßlick’s interesse in strips ontstond pas vrij laat. Hoewel ze altijd al van tekenen hield, las ze als kind geen strips en ontdekte ze die pas enkele jaren geleden, toen ze als docent sociale antropologie aan de universiteit werkte. Tegenwoordig is ze er bijzonder in geïnteresseerd om sociale en politieke vraagstukken te verkennen via haar strips. Ze probeert complexe informatie toegankelijker te maken in non-fictie strips, terwijl ze ook onderzoekt hoe de wereld er anders uit zou kunnen zien.
Op dit moment werkt ze voor het eerst aan een langer fictief verhaal dat gaat over rouw en verlies, maar ook over intergenerationele vriendschap tussen twee lesbische vrouwen: Odelie (in de zestig) en Greg (in de dertig). Het verhaal ligt haar nauw aan het hart en ze is ontzettend blij dat ze eraan mag werken, ook omdat het onderzoek dat ze ervoor doet al veel nieuwe verbindingen in haar leven heeft gebracht.
Ze gelooft dat de reden waarom ze strips maakt uiteindelijk is omdat ze houdt van de manier waarop mensen via verhalen contact met elkaar kunnen maken.
Erinç Kargan
Erinç Kargan is a comic artist based in Berlin who creates visuals that explore storytelling across various mediums, and both writes and illustrates his own stories. He wrote and drew two short horror stories, both self-published. His work mainly reflects his obsessions like manga, horror and monsters.
Erinç Kargan is een in Berlijn gevestigde striptekenaar die beelden creëert waarin hij storytelling over verschillende media heen onderzoekt. Hij schrijft en illustreert zijn eigen verhalen.
Hij heeft twee korte horrorverhalen geschreven en getekend, beide in eigen beheer uitgegeven. Zijn werk weerspiegelt vooral zijn obsessies, zoals manga, horror en monsters.
Nova de Hoo
Nova de Hoo is a comic artist who wants to preserve the traditional elements of fun and irony in her comics, whilst also addressing social issues with care and sensitivity. She knows this is quite a difficult cocktail, and she doesn’t think she’ll ever fully get there!
Nova de Hoo is een stripmaker die de traditionele elementen van plezier en ironie in haar werk wil behouden, terwijl ze tegelijkertijd sociale kwesties met zorg en gevoeligheid behandelt. Ze weet dat dit een behoorlijk lastige combinatie is, en ze denkt niet dat ze die ooit helemaal zal perfectioneren!
Ze houdt met heel haar hart van strips. Net als animatie zijn ze ontzettend concreet – je hoeft niet te discussiëren over een goede strip, want je hoeft niet te raden wat die probeert over te brengen; het staat gewoon daar, op de pagina.
Als iemand die ontzettend slecht is met abstractie en subjectiviteit, houdt ze van de nuchtere sfeer die strips uitstralen. Op dit moment schrijft ze een fictief verhaal gebaseerd op ervaringen die ze opdeed in Zuid-Afrika, waar ze omging met sekswerkers in Johannesburg en zo iets leerde over hun worstelingen en dromen. In het algemeen voelt ze zich aangetrokken tot feministische thema’s, en ze schrijft graag een beetje over haar eigen ervaringen als lesbische vrouw.
Illustratie: Nova de HooIllustratie: Nova de HooIllustratie: Nova de HooIllustratie: Nova de HooIllustratie: Nova de Hoo
Masha Zotova is a Rotterdam based illustrator. Originally she came to the Netherlands to study graphic design but during the first year she realized that it wasn’t quite for her and comics were the crucial part of that transition. She used (and still uses) the medium as a diary and a way to process emotions and life changes.
Masha Zotova is een in Rotterdam gevestigde illustrator. Oorspronkelijk kwam ze naar Nederland om grafisch ontwerp te studeren, maar tijdens het eerste jaar realiseerde ze zich dat dit toch niet echt bij haar paste, en strips vormden een cruciaal onderdeel van die overgang. Ze gebruikte (en gebruikt nog steeds) het medium als een soort dagboek en als manier om emoties en veranderingen in haar leven te verwerken.
Door haar verhalen te verbeelden en zichzelf als personage te tekenen, voelde ze zich steeds zekerder in visueel vertellen en de vrijheid die dat met zich meebrengt. Sindsdien heeft haar beeldtaal vele vormen aangenomen en is het veranderd in een meer vloeiend narratief, waarbij illustraties, tekst en verhaal door de pagina’s stromen zonder noodzakelijk vast te zitten in kaders en panelen.
“Het is mooi om terug te kijken op mijn jaren op de academie en te beseffen hoeveel die eerste paar strips me hebben gevormd tot de illustrator die ik nu ben. Momenteel werk ik aan een stripboek over goblins — hieronder zie je een pagina daaruit.”
Book of goblin – Moomin Masha
Jolanda Dekker
Jolanda Dekker is a print-maker, illustrator and comic artist. She draws from her working class background to create whimsical, dreamy worlds, often combining her interest in politics and activism with her love for drawing. Recently she created her first graphic novel, Alienation – A Neoliberal Fairytale about a devil entering a utopia and slowly destroying it with neoliberal policies.
Jolanda Dekker is graficus, illustrator en striptekenaar. Ze put uit haar arbeidersachtergrond om grillige, dromerige werelden te creëren, waarbij ze haar interesse in politiek en activisme vaak combineert met haar liefde voor tekenen.
Onlangs maakte ze haar eerste graphic novel, Alienation – A Neoliberal Fairytale, over een duivel die een utopie binnentreedt en deze langzaam vernietigt met neoliberaal beleid.
Celestine Kronberger
Celestine Kronberger (he/they) is a comic artist and illustrator based in Rotterdam. For them, comics are a lens through which they view the world—a way to make sense of a vast whole through small fragments and life’s vignettes. By looking closely, they aim to uncover truths, foster understanding, and learn through the practice of re-examining and re-contextualizing.
Celestine Kronberger (hij/hen) is een striptekenaar en illustrator uit Rotterdam. Voor hen zijn strips een lens waardoor hen de wereld bekijkt—een manier om grip te krijgen op het grote geheel via kleine fragmenten en vignetten uit het leven. Door nauwkeurig te observeren, probeert hen waarheden te ontdekken, begrip te bevorderen en te leren door middel van het heronderzoeken en hercontextualiseren van ervaringen.
Hen is van mening dat strips een unieke ruimte creëren voor reflectie, en daarom draait hun werk vaak om persoonlijke en sociale thema’s. Via dit medium wil hen lezers uitnodigen in een ruimte waarin ze kunnen nadenken over hun eigen ervaringen, en een kader bieden waarmee ze het verhaal in hun eigen tempo kunnen beleven.
Diede van Ommen
Diede van Ommen makes personal comics, usually inspired by mental stress. She feels the need to draw – drawings depict her thought process which often includes some kind of shameful self-reflection that is meme-like and relatable.
Diede van Ommen maakt persoonlijke strips, meestal geïnspireerd door geestelijke stress. Ze voelt de drang om te tekenen – haar tekeningen geven haar denkproces weer, dat vaak een soort beschamende zelfreflectie bevat die meme-achtig en herkenbaar is.
Ze combineert deze persoonlijke worstelingen met een overkoepelende blik op de machtsmechanismen in de laatmoderne tijd (waarvoor ze de basis legde tijdens haar studie sociale wetenschappen). Ze werkt met kladpapier om panelen te creëren en houdt van creatieve/alternatieve publicaties – ze speelt met vormen, vouwen, enzovoort.
Saskia van Amstel
Saskia van Amstel is an illustrator and independed publisher based in Rotterdam, making works about life and humans under the name Burning Desk. Ever since she lived and worked in Berlin for three years (where Burning Desk was born), she travels back and forth to Berlin to work from there, for inspiration, projects & friends.
Saskia van Amstel is een illustrator en zelfstandig uitgever gevestigd in Rotterdam, die onder de naam Burning Desk werken maakt over het leven en de mens. Sinds ze drie jaar in Berlijn woonde en werkte (waar Burning Desk ontstond), reist ze regelmatig heen en weer naar Berlijn voor inspiratie, projecten en vrienden.
Het werk van Burning Desk is geïnspireerd op gevoelige maatschappelijke onderwerpen zoals menselijk gedrag/interactie, gelijkheid, klimaatverandering, massaproductie/-consumptie en dierenmishandeling. Ze is zeer gefascineerd door hoe wij als mensen onze omgeving beïnvloeden en hoe dit onze aarde, mentale gezondheid en de manier waarop we elkaar behandelen, raakt. Haar belangrijkste doel is om meer bewustzijn te verspreiden over bovenstaande onderwerpen en zo een open gesprek op gang te brengen.
In samenwerking met Cross Comix organiseerde ze de Berlin Comic Exchange in samenwerking met Renate Comics in Berlijn, waar stripmakers de kans krijgen van elkaar te leren en hun internationale netwerk uit te breiden. Samen nieuwe concepten bedenken en uitproberen is iets waar Saskia erg van geniet, want samen bereik je meer dan alleen.
Saskia van Amstel – My colour doesn’t define meSaskia van Amstel – I like dinosaursSaskia van Amstel – How to be more ecofriendlySaskia van Amstel – My last mental breakdownSaskia van Amstel – Living in my own bubbleSaskia van Amstel – Always Hangry
My Colour Doesn’t Define Me
In 2024 publiceerde ze haar eerste boek, My Colour Doesn’t Define Me, boordevol illustraties en strips over haar persoonlijke ervaringen met racisme en onbewuste vooroordelen. Met haar liefde voor (visuele) boeken en als onafhankelijke uitgever onder de naam Burning Desk Books, probeert ze een inclusief netwerk op te bouwen voor kunstenaars uit minderheidsgroepen, met een focus op makers van kleur die (willen) publiceren.
Als maker van kleur zelf zou ze graag meer diversiteit en representatie zien in haar werkveld. Door het organiseren van meerdere evenementen (in Berlijn en Nederland) hoopt ze met kleine stappen verandering teweeg te brengen door een veilige ruimte te bieden waar uitgevers van kleur hun werk kunnen presenteren en hun kennis kunnen delen.
