Werk van meer dan twintig Europese vrouwelijke kunstenaars (boeken, prints en digitale reproducties) belicht vijf decennia van vrouwen die in stripverhalen zichzelf of andere vrouwen verbeelden. Een tijdlijn die begint bij de Franse pionier Claire Bretécher leidt de bezoeker langs verschillende kenmerkende thema’s zoals feminisme, autobiografie en satire.
In het tijdschrift Zone 5300 verschijnt ter gelegenheid van het festival een diepgravend essay over het verhaal achter de tentoonstelling. Een samenvatting daarvan in het programmaboekje leidt de bezoeker door de expositie.
Op de tentoonstelling is werk te zien van Claire Bretécher (FR), Pénélope Bagieu (FR), Liv Strömquist (SE), Lian Ong (NL), Judith Vanistendael (BE), Ulli Lust (Ö), Marguerite Abouet (FR/Ivo), Aimée de Jongh (NL), Nova de Hoo (NL), Octavia Roodt (SA), María Medem (SP), Lauraine Meyer (FR), Alison Bechdel (USA), Klara Kracina (Slov), Barbara Stok (NL), Maaike Hartjes (NL), Gerrie Hondius (NL), Zeina Abirached (FR/Lib), Eliane Gerrits (NL)
Aimée de Jongh
Aimee de Jongh (1988, zij/haar) is een bekroonde graphic novel-auteur en animator uit Nederland. Haar boeken zijn in meer dan 30 landen zijn uitgegeven. Haar wortels liggen in Nederlands-Indië en geschiedenis, migratie en menselijke relaties terugkerende thema’s in haar werk.
Aimee de Jongh (1988, zij/haar) is een bekroonde graphic novel-auteur en animator uit Nederland. Haar boeken zijn in meer dan 30 landen zijn uitgegeven. Haar wortels liggen in Nederlands-Indië en geschiedenis, migratie en menselijke relaties terugkerende thema’s in haar werk.
Op 22-jarige leeftijd begon Aimee’s carrière in strips met de dagelijkse strip Snippers voor de Nederlandse krant Metro, die vijf jaar lang werd gepubliceerd. Op 25-jarige leeftijd bracht ze haar eerste graphic novel uit, De terugkeer van de wespendief die de Prix Saint-Michel won en werd verfilmd als speelfilm. Haar internationale doorbraak kwam met Bloesems in de herfst,, geschreven door de Belgische stripauteur Zidrou. In 2019 maakte Aimee de autobiografische strip TAXI!.
In 2021 verscheen Aimee’s bekendste graphic novel: Dagen van zand. Dit voor een Eisnerprijs genomineerde boek over de Dust Bowl was een bestseller. In 2022 volgde Sixty Years in Winter, geschreven door Ingrid Chabbert. In september 2024 werd haar graphic novel-adaptatie van Lord of the Flies / Heer van de vliegen in meer dan 25 landen gepubliceerd. In 2024 was er een groot retrospectief van haar werk te zien in de Kunsthal Rotterdam. Ze publiceerde korte strips in de tijdschriften Spirou, Metal Hurlant en Fluide Glacial.
Alison Bechdel (1960) is een Amerikaanse striptekenaar. Oorspronkelijk bekend van de langlopende strip Dykes to Watch Out For, vond ze in 2006 zowel artistiek als commercieel succes met haar graphic novel Fun Home. In 2025 publiceerde ze het vervolg Spent.
Alison Bechdel (1960) is een Amerikaanse striptekenaar. Oorspronkelijk bekend van de langlopende strip Dykes to Watch Out For, vond ze in 2006 zowel artistiek als commercieel succes met haar graphic novel Fun Home. In 2025 publiceerde ze het vervolg Spent.
Als drummer in een punkband maakte Barbara stok strips over haar belevenissen in de muziekwereld. Die waren zo succesvol dat het haar hoofdbezigheid werd. Inmiddels heeft ze veertien boeken op haar naam staan, waarvan de biografie van Vincent van Gogh in meer dan twintig landen verscheen.
Als drummer in een punkband maakte Barbara stok strips over haar belevenissen in de muziekwereld. Die waren zo succesvol dat het haar hoofdbezigheid werd. Inmiddels heeft ze veertien boeken op haar naam staan, waarvan de biografie van Vincent van Gogh in meer dan twintig landen verscheen.
Claire Bretécher (1940-2020) stopte met haar kunstenstudie om striptekenaar te worden. In 1963 ontmoette ze René Goscinny, de scenarist van onder andere Asterix, die voor haar een komische strip rond een postbode schreef. Ze was een van de zeer weinige vrouwen in de toenmalige stripwereld, en werkte voor onder meer de bladen Kuifje, Robbedoes en Pilote.
Claire Bretécher (1940-2020) stopte met haar kunstenstudie om striptekenaar te worden. In 1963 ontmoette ze René Goscinny, de scenarist van onder andere Asterix, die voor haar een komische strip rond een postbode schreef. Ze was een van de zeer weinige vrouwen in de toenmalige stripwereld, en werkte voor onder meer de bladen Kuifje, Robbedoes en Pilote.
Ook op een ander vlak pionierde Bretécher. Ze stond in 1972 aan de wieg van L’Echo des savanes, een striptijdschrift dat zich expliciet op volwassenen richtte. Internationaal brak ze door met de strip De gefrustreerden, waarin ze vrouwelijke en feministische thema’s aansneed. Ze bracht die in eigen beheer uit. Voor het eerste album kreeg ze in 1975 de prijs voor het beste scenario tijdens het festival van Angoulême. (wiki)
In haar bijna dertig jaar als kunstenaar heeft Eliane Gerrits tientallen kinderboeken geïllustreerd. Daarnaast werkt ze als live cartoonist op bedrijfsevenementen. In haar persoonlijke werk staat ze bekend om haar reeks zelfportretten.
In haar bijna dertig jaar als kunstenaar heeft Eliane Gerrits tientallen kinderboeken geïllustreerd. Daarnaast werkt ze als live cartoonist op bedrijfsevenementen. In haar persoonlijke werk staat ze bekend om haar reeks zelfportretten.
Gerrie Hondius begon haar carrière als striptekenaar in de jaren negentig met Ansje Tweedehandsje, over een onhandige antiheld. De serie verscheen onder andere in het feministische tijdschrift Opzij. Later was Hondius cabaretier, startte een stripagentschap en werkte voor televisie. Tegenwoordig maakt ze live tekeningen met zand die op een scherm worden geprojecteerd.
Gerrie Hondius begon haar carrière als striptekenaar in de jaren negentig met Ansje Tweedehandsje, over een onhandige antiheld. De serie verscheen onder andere in het feministische tijdschrift Opzij. Later was Hondius cabaretier, startte een stripagentschap en werkte voor televisie. Tegenwoordig maakt ze live tekeningen met zand die op een scherm worden geprojecteerd.
Judith Vanistendael (1974, Leuven) is een Nederlandstalige Belgische stripmaker, illustrator en docent beeldverhaal. Ze heeft ook gewerkt als illustrator van kinderboeken.
Judith Vanistendael (1974, Leuven) is een Nederlandstalige Belgische stripmaker, illustrator en docent beeldverhaal. Ze heeft ook gewerkt als illustrator van kinderboeken.
Haar doorbraak kwam in 2007 met de publicatie van La Jeune fille et le nègre, een autobiografisch verhaal in twee delen over de liefde tussen een jonge Togolees en een jonge Belgische vrouw. In 2012 publiceerde Vanistendael Toen David zijn stem verloor (David, vrouwen en de dood), waarin de hoofdpersoon lijdt aan kanker en besluit zijn leven te veranderen.
In 2019 bracht Vanistendael, geïnspireerd door het personage Penelope uit de Odyssee, Les Deux Vies de Pénélope uit, waarin een arts en moeder humanitair werk verricht en zich langzaam verwijdert van haar familie, in het bijzonder haar dochter. (Wikipedia)
Klara Kracina (1999) houdt zich als beeldend kunstenaar bezig met schilderkunst, prenten, tekenen, strips en installaties. In 2022 studeerde ze af in schilderkunst aan de Academie voor Schone Kunsten en Vormgeving in Ljubljana. Momenteel rondt ze haar masteropleiding in hetzelfde vakgebied af.
Klara Kracina (1999) houdt zich als beeldend kunstenaar bezig met schilderkunst, prenten, tekenen, strips en installaties. In 2022 studeerde ze af in schilderkunst aan de Academie voor Schone Kunsten en Vormgeving in Ljubljana. Momenteel rondt ze haar masteropleiding in hetzelfde vakgebied af.
In haar persoonlijke werk onderzoekt ze thema’s als identiteit, nationaal bewustzijn en collectieve nostalgie, terwijl ze ook maatschappijkritische kwesties aankaart met humor en cynisme. Ze is een actief lid van het kunstenaarscollectief Podmladek en was van 2019 tot 2024 medeoprichter en actief lid van het kunstactivistencollectief ‘Kvadratni meter’.
Tot op heden heeft ze zes solotentoonstellingen in Slovenië gehad en deelgenomen aan talloze groepstentoonstellingen, zowel in Slovenië als in het buitenland. Haar strips zijn gepubliceerd in het tijdschrift Stripburger.
Lauraine Meyer is een Franse auteur van beeldverhalen die in Nederland woont. Ze studeerde illustratie en grafisch ontwerp in Parijs. Als toegewijd feminist stelt ze gendernormen en sexisme aan de orde met humor en een kleurrijke, vrolijke stijl. Haar doel is ingewikkelde onderwerpen beter verteerbaar te maken, zodat ze iedereen bereiken.
Lauraine Meyer is een Franse auteur van beeldverhalen die in Nederland woont. Ze studeerde illustratie en grafisch ontwerp in Parijs. Als toegewijd feminist stelt ze gendernormen en sexisme aan de orde met humor en een kleurrijke, vrolijke stijl. Haar doel is ingewikkelde onderwerpen beter verteerbaar te maken, zodat ze iedereen bereiken.
Na een carrière als art director in de advertentiewereld, publiceerde ze Feminists in Progress in 2022, Moi, j’aurais pas fait comme ça in 2024 en Mecs in Progress in 2025. Feminists in Progress is ook in het Nederlands beschikbaar.
Lian Ong (1956) studeerde illustratie in Rotterdam. Min of meer toevallig belandde ze in de jaren tachtig in de stripwereld. Haar boek Stuifmeel, een romance tussen een vrouw van middelbare leeftijd en een homoseksuele acrobaat, was een sensatie toen het in 1989 verscheen. Het was een van de eerste graphic novels in het Nederlandse taalgebied.
Lian Ong (1956) studeerde illustratie in Rotterdam. Min of meer toevallig belandde ze in de jaren tachtig in de stripwereld. Haar boek Stuifmeel, een romance tussen een vrouw van middelbare leeftijd en een homoseksuele acrobaat, was een sensatie toen het in 1989 verscheen. Het was een van de eerste graphic novels in het Nederlandse taalgebied.
Hoewel ze na haar debuut nog enkele verhalen publiceerde, verloor Lian Ong haar interesse in strips. Tegenwoordig concentreert ze zich op andere dingen, zoals tai chi.
Sinds 2005 publiceerde Liv Strömquist (1978) meer dan tien boeken, vaak grafische essays over maatschappelijke thema’s als ongelijkheid en feminisme. Haar werk is in meer dan twaalf talen vertaald. In haar geboorteland Zweden is ze een publiek figuur en levert ze regelmatig bijdragen aan discussies op radio en televisie.
Sinds 2005 publiceerde Liv Strömquist (1978) meer dan tien boeken, vaak grafische essays over maatschappelijke thema’s als ongelijkheid en feminisme. Haar werk is in meer dan twaalf talen vertaald. In haar geboorteland Zweden is ze een publiek figuur en levert ze regelmatig bijdragen aan discussies op radio en televisie.
De afbeelding die tijdens Cross Comix 2025 werd getoond, veroorzaakte nogal wat ophef toen deze in 2017 deel uitmaakte van een billboardcampagne in de metro van Stockholm. Strömquist reageerde op de verontwaardiging dat ze gewend aan controverses rondom haar werk.
Sinds Maaike Hartjes halverwege de jaren 1990 begon op te vallen met de minuscule poppetjes uit Maaike’s Dagboekje is dat haar voornaamste tekenstijl. Deze strip is uitgegeven als small press-boekje en verscheen na een aantal jaar enige tijd wekelijks in Viva. Het karakter van de strip veranderde daarmee enigszins, van kleine grapjes naar een wat realistischere dagboekvorm. Dat leidde onder andere tot het Burn-out Dagboek. In 2016 won ze de Stripschapsprijs.
Sinds Maaike Hartjes halverwege de jaren 1990 begon op te vallen met de minuscule poppetjes uit Maaike’s Dagboekje is dat haar voornaamste tekenstijl. Deze strip is uitgegeven als small press-boekje en verscheen na een aantal jaar enige tijd wekelijks in Viva. Het karakter van de strip veranderde daarmee enigszins, van kleine grapjes naar een wat realistischere dagboekvorm. Dat leidde onder andere tot het Burn-out Dagboek. In 2016 won ze de Stripschapsprijs.
Marguerite Abouet (1971) is een maker uit Ivoorkust die in Frankrijk woont. Haar serie Aya de Yopougon, over een meisje dat opgroeit in Ivoorkust, telt momenteel acht afleveringen. Wereldwijd zijn er meer dan een miljoen van haar boeken verkocht. In 2013 werden de Aya-verhalen verfilmd, mede geregisseerd door Abouet zelf.
Marguerite Abouet (1971) is een maker uit Ivoorkust die in Frankrijk woont. Haar serie Aya de Yopougon, over een meisje dat opgroeit in Ivoorkust, telt momenteel acht afleveringen. Wereldwijd zijn er meer dan een miljoen van haar boeken verkocht. In 2013 werden de Aya-verhalen verfilmd, mede geregisseerd door Abouet zelf.
María Medem (1994) werd geboren en woont in Sevilla, Spanje. Na het afronden van haar opleiding beeldende kunst begon ze met het zelf uitgeven van fanzines. Haar werk is gepubliceerd door Terry Bleu (Nederland), Studio Fidèle (Frankrijk) en Apa Apa Cómics (Spanje).
María Medem (1994) werd geboren en woont in Sevilla, Spanje. Na het afronden van haar opleiding beeldende kunst begon ze met het zelf uitgeven van fanzines. Haar werk is gepubliceerd door Terry Bleu (Nederland), Studio Fidèle (Frankrijk) en Apa Apa Cómics (Spanje).
Haar illustraties verschenen onder andere in The New Yorker en The New York Times. Ook maakte ze animatievideo’s voor bands zoals Rival Consoles.
Nova de Hoo is een stripmaker die de traditionele elementen van plezier en ironie in haar werk wil behouden, terwijl ze tegelijkertijd sociale kwesties met zorg en gevoeligheid behandelt. Ze weet dat dit een behoorlijk lastige combinatie is, en ze denkt niet dat ze die ooit helemaal zal perfectioneren!
Nova de Hoo is een stripmaker die de traditionele elementen van plezier en ironie in haar werk wil behouden, terwijl ze tegelijkertijd sociale kwesties met zorg en gevoeligheid behandelt. Ze weet dat dit een behoorlijk lastige combinatie is, en ze denkt niet dat ze die ooit helemaal zal perfectioneren!
Ze houdt met heel haar hart van strips. Net als animatie zijn ze ontzettend concreet – je hoeft niet te discussiëren over een goede strip, want je hoeft niet te raden wat die probeert over te brengen; het staat gewoon daar, op de pagina.
Als iemand die ontzettend slecht is met abstractie en subjectiviteit, houdt ze van de nuchtere sfeer die strips uitstralen. Op dit moment schrijft ze een fictief verhaal gebaseerd op ervaringen die ze opdeed in Zuid-Afrika, waar ze omging met sekswerkers in Johannesburg en zo iets leerde over hun worstelingen en dromen. In het algemeen voelt ze zich aangetrokken tot feministische thema’s, en ze schrijft graag een beetje over haar eigen ervaringen als lesbische vrouw.
Illustratie: Nova de HooIllustratie: Nova de HooIllustratie: Nova de HooIllustratie: Nova de HooIllustratie: Nova de Hoo
Met een masterscriptie over de autobiografische strip op zak resideerde de Zuid-Afrikaanse Octavia Roodt (1995) in 2021 in La Maison des Auteurs in Angoulême. Daar ontwikkelde ze een grote interesse voor de Belgische strip. In 2022 vestigde ze zich uiteindelijke in België. Octavia doet momenteel onderzoek naar graphic medicine, waarbij ze probeert de kracht van poëzie, meditatie en tekenen te combineren.
Met een masterscriptie over de autobiografische strip op zak resideerde de Zuid-Afrikaanse Octavia Roodt (1995) in 2021 in La Maison des Auteurs in Angoulême. Daar ontwikkelde ze een grote interesse voor de Belgische strip. In 2022 vestigde ze zich uiteindelijke in België. Octavia doet momenteel onderzoek naar graphic medicine, waarbij ze probeert de kracht van poëzie, meditatie en tekenen te combineren.
Pénélope Bagieu (1982), in haar thuisland Frankrijk aanvankelijk vooral bekend als blogger, brak internationaal door met Les Culottées (vertaald als Wereldwijven), een reeks getekende portretten van invloedrijke vrouwen uit de werelgeschiedenis. Ze won er een Eisner Award mee. Daarnaast maakt ze animaties en heeft ze een eigen lingerielijn.
Pénélope Bagieu (1982), in haar thuisland Frankrijk aanvankelijk vooral bekend als blogger, brak internationaal door met Les Culottées (vertaald als Wereldwijven), een reeks getekende portretten van invloedrijke vrouwen uit de werelgeschiedenis. Ze won er een Eisner Award mee. Daarnaast maakt ze animaties en heeft ze een eigen lingerielijn.
De internationale doorbraak van Ulli Lust (1967) kwam met haar autobiografische graphic novel Vandaag is de laatste dag van de rest van je leven, die oorspronkelijk in 2009 in het Duits verscheen en vervolgens, met groot succes, in een tiental andere talen werd uitgebracht. Haar nieuwste boek, vooralsnog (2025) onvertaald, is Die Frau als Mensch (De vrouw als mens).
De internationale doorbraak van Ulli Lust (1967) kwam met haar autobiografische graphic novel Vandaag is de laatste dag van de rest van je leven, die oorspronkelijk in 2009 in het Duits verscheen en vervolgens, met groot succes, in een tiental andere talen werd uitgebracht. Haar nieuwste boek, vooralsnog (2025) onvertaald, is Die Frau als Mensch (De vrouw als mens).
Zeina Abirached (1981) is een Libanese illustrator, graphic novelist en striptekenaar. Haar graphic novel Zwaluwenspel: sterven weggaan en weer terugkomen, over haar jeugd in het door oorlog getekende Beiroet, vestigde haar naam internationaal.
Zeina Abirached (1981) is een Libanese illustrator, graphic novelist en striptekenaar. Haar graphic novel Zwaluwenspel: sterven weggaan en weer terugkomen, over haar jeugd in het door oorlog getekende Beiroet, vestigde haar naam internationaal.